Gids
Het potloodetui - lederen bewaarder van het geheugen
Wie herinnert zich zijn eerste schooldag niet? De knetterende spanning, de vele onbekende gezichten en vooral de prachtige spullen die speciaal voor de grote dag waren aangeschaft: de boekentas natuurlijk, maar ook de nieuwe etui met al zijn klepjes voor het schrijfgerei, de vulpen, de kleur- en potloden, de gum en de liniaal. Terwijl de potloden met elke punt kleiner werden, de gum versleten en het etui waarschijnlijk in de hoek belandde, versleten en misschien zelfs vervangen door een nieuwe, kreeg het etui - als het tenminste van leer was - vaak een speciale plaats in het hart van zijn eigenaar. Als een geschilderde en gekrabbelde bloemlezing van herinneringen, vol namen, foto's en spreuken, zelfs vele jaren later - op zijn laatst bij het openen van de rammelende rits en het bewust worden van de geur van oud leer en grafietstof - brengt het alle beelden van vroeger weer tot leven.
Ik ga voor het leer. Het potloodetui als canvas.
Als je tegenwoordig in de boekentassen van brugklassers kijkt, zul je nog maar in heel weinig gevallen een leren etui aantreffen. Vaak kleurrijk, met patronen en gemaakt van kunstmatige stof, zijn veel van de huidige etuis niet alleen onderhevig aan snelle slijtage, maar ook aan snelle smaakbederf. Als aandenken hebben ze weinig waarde; ze geven eerder richting dan ruimte voor ontwikkeling.
Het leren potloodetui is heel anders. In het begin wordt het gekoesterd en met zorg verzorgd, elk krasje wordt weggepoetst en het zachte, gladde materiaal wordt bij elke gelegenheid gestreeld. Maar vroeg of laat verandert de manier waarop de etui wordt behandeld, want net als een blanco vel papier schreeuwt het leer om gevuld te worden met leven en herinneringen. Enerzijds zijn er eenvoudige gebruikssporen, veroorzaakt door het tot barstens toe vullen van het etui met pennen en notities, doordat het kompas zich met een scherpe punt heeft vereeuwigd of doordat het eenvoudigweg steeds weer aan dezelfde handbewegingen is blootgesteld en daardoor een eigen patina is gaan vertonen. Anderzijds is er de bewuste keuze om het blanco doek om te vormen tot een expressionistisch kunstwerk.
Misschien is het het eerste teken van een naderende, rebelse puberteit, misschien is het gewoon de behoefte aan creatieve expressie, maar in ieder geval werd het als cool beschouwd - en het valt te vermoeden dat er in dit opzicht weinig is veranderd - om je etui zo uitgebreid mogelijk grafisch en typografisch vorm te geven. En wie wil niet het veredelende zegel van coolheid dragen? Zo groeide het lederen etui - versleten, dik en rijkelijk versierd - mettertijd uit tot een waardevol aandenken en metgezel dat vaak nog lang na de schooltijd in het bezit bleef (ook als het niet actief werd gebruikt) als autobiografisch getuigenis.
Grijp naar de pen. Potlood etuis in de Manufactum reeks.
Toegegeven: Het potloodetui van Sonnenleder, of het nu ongevuld is of al voorzien van het beste schrijfmateriaal, is misschien wel te goed voor dergelijke creatieve processen. Hoe dan ook, hij zal mooi oud worden - en zelfs beter met de jaren - en de sporen van de tijd op zijn eigen speciale manier bewaren en zijn eigenaar lang plezier verschaffen. Zelfs als de eigenaar zijn schooltijd allang achter zich heeft gelaten toen hij het kocht. Voor zo'n souvenir ben je nooit te oud.
Maar ook al wie veel meer vraagt dan de klassieke pennenetuis en gewoon een passende houder voor zijn schrijfgerief wil noemen, vindt in het Manufactum-gamma wat hij zoekt. Van potloodetuis van leer, messing of hout tot pennenrollen en potloodetuis van verschillende afmetingen: Ze hebben allemaal het potentieel om een biografie te verrijken.
