De wintermaanden zijn het moment om de bestaande zaadvoorraad te herzien en deze af te stemmen op de teeltplanning voor het komende seizoen. Zodra de rassenkeuze is gemaakt en de behoeften zijn vastgesteld, kan onmiddellijk een zaaizaadbestelling worden geplaatst en kan in de komende weken met de eerste uitzaai worden begonnen.

Uitrusting:
Accessoires: ondiepe schaal, glasplaat of huishoudfolie om af te dekken, filter- of keukenpapier, bakjes om zaden op een droge en donkere plaats te bewaren, zaadcatalogi.

• Controleer de bestaande zaden - vooral zaden in geopende zakjes - op kiemkracht. Leg hiervoor enkele zaden in een ondiep schaaltje op bevochtigd filtreerpapier en dek af met een glazen plaat of huishoudfolie. Als meer dan de helft van de zaden ontkiemt, kunnen ze zonder problemen worden gebruikt (zaai zo nodig iets dichter). Als het kiempercentage lager is, is het beter om vers zaad te kopen. Als vuistregel geldt dat de meeste kruiden twee tot drie jaar kiemkrachtig blijven, de meeste groenten drie tot vier jaar en zomerbloemen gemiddeld drie jaar.
• Breng nu ten laatste geopende zakjes zaad die nog in het tuinhuisje liggen in huis en bewaar ze daar op een droge en donkere plaats. Als de zaden vochtig zijn geworden, droog ze dan op keukenpapier en doe ze in een luchtdichte pot met schroefdop.
• Wanneer u nieuw zaad koopt, moet u ervoor zorgen dat u zo gezond mogelijke variëteiten kiest (resistent tegen ziekten of tolerant); voor tomaten bijvoorbeeld is resistentie tegen meeldauw een criterium. Ook om deze reden wordt vaak de voorkeur gegeven aan regionale of lokale rassen, de zogenoemde thuis- en plattelandsrassen, die bijzonder goed zijn aangepast aan de respectieve klimaat- en bodemomstandigheden. Als u uw eigen zaden oogst, kies dan geen F1-hybriden. Deze soorten splitsen zich in de volgende generatie heel anders en verliezen vaak veel groeikracht en vitaliteit.
• Bestel niet te veel zaad; meet de hoeveelheid zo af dat het dit jaar of uiterlijk volgend jaar opgebruikt is.

• De zaden moeten absoluut droog zijn om te kunnen worden opgeslagen; hoe droger de zaden, hoe langer zij hun kiemkracht behouden. De zaden mogen nooit klam aanvoelen wanneer zij worden opgeslagen, anders ontstaat er schimmel - ook al is het droog in de opslagplaats zelf.
• Bewaren in luchtdichte verpakkingen. Hoe minder "luchtcontact", hoe trager de zaden verouderen.
• Op een koele plaats bewaren (temperaturen tussen 0 en 10 °C zijn optimaal) en kortstondige temperatuurschommelingen vermijden.
• Droog bewaren is even belangrijk. Als warmte en vochtigheid samengaan, wordt de rustperiode van de zaden doorbroken en daalt de kiemcapaciteit snel. Bovendien zijn deze omstandigheden ideaal voor schimmels en bacteriën, die de zaden verder beschadigen.
• In het donker bewaren; in een donkere kamer of in goed afgesloten verpakkingen.
• Bewaar het zaad veilig voor muizen en insecten (zoals meelmot of bonenkever).
• Bewaar losse zaden of zaden in geopende zakken in luchtdichte potten: jampotten met schroefdoppen, inmaakpotten met rubberen afdichtingen en/of zwenkstoppen of glazen flessen met luchtdichte doppen ("apothekersflessen") zijn zeer geschikt.