De LED gloeilamp
Toen de EU in 2009 het einde van de beproefde gloeilamp voor huishoudelijk gebruik aankondigde en compacte fluorescentielampen als de nieuwe redder propageerde, wachtten wij rustig op de volgende evolutionaire stap, want men hoefde toen al geen profeet te zijn om de verdere ontwikkeling van de LED-technologie (light-emitting diode) als de eigenlijke weg naar de toekomst te herkennen.
Want ook de verlichtingsindustrie, die tot dan toe niet bepaald door technologische omwentelingen was geschokt, intensiveerde haar inspanningen om de prestaties en de lichtkwaliteit van LED's op een niveau te brengen dat ze geschikt en dus aanvaardbaar zou maken voor ruimteverlichting. Het accent kwam steeds meer te liggen op zogenaamde retrofitlampen die in alle armaturen met standaardfittingen (E 27, E 14, enz.) kunnen worden gebruikt in plaats van conventionele lampen. Vanaf dat moment was de kerndoelstelling een betaalbare LED-lamp met het lichtrendement van een gloeilamp van 60 watt (d.w.z. ongeveer 800 lumen).
Aangenaam licht. Een kwestie van het spectrum
Het licht van de gloeilamp wordt, net als dat van de zon, opgewekt door warmte en vertoont een spectrum van licht dat vertrouwd is voor het menselijk oog en als harmonieus wordt ervaren (boven). Het licht van de fluorescentielamp daarentegen vertoont een grillig spectrum met weinig pieken en nauwelijks een rode component, wat bijdraagt tot de perceptie dat het licht vals en synthetisch is en dat de kleuren niet "kloppen" (midden). Het lichtspectrum van de LED gloeilamp (onder) daarentegen komt veel dichter bij het licht van de gloeilamp: het lijkt net zo natuurlijk en coherent. Dit doel is nu bereikt met de LED gloeilamp, in een vorm die maar al te bekend lijkt. Op het eerste gezicht lijkt hij precies op de klassieke gloeilamp - als de eerste auto van een koets zonder paarden. Zo hebben de LED-gloeidraadlampen dezelfde stralingshoek als hun gloeidraadvoorgangers.
De vorm ligt dan ook voor de hand, omdat de meeste van de in gebruik zijnde armaturen zijn ontworpen om het licht te richten voor lampen met precies deze vorm. Het licht zelf wordt echter op een heel andere manier geproduceerd. In plaats van een gloeidraad bevindt zich in de lamp een glazen drager (het zogenaamde substraat), waarin zich een groot aantal minuscule chip-diodeparen bevindt en een fluorescerende laag die hoofdzakelijk uit fosfor bestaat en die voor de gewenste lichteigenschappen zorgt. Op die manier benadert hij de waarden van de klassieke gloeilamp wat de essentiële fotometrische parameters betreft:
- Het lichtrendement van de gloeilamp van 6,5 W bedraagt ruim 800 lumen (lm) en komt daarmee overeen met dat van de gloeilamp van 60 W. De lichtkleur bedraagt 2.700 Kelvin (K) tegen 2.600-2.700 K voor de gloeilamp.
- De kleurweergave-index (CRI) bedraagt meer dan 80, terwijl de gloeilamp waarden tot 100 bereikt. Deze aspecten maken de gloeilamp tot een groot succes, zowel formeel als technisch, en zeker de favoriet voor de echte opvolger van de gloeilamp.
Bij de selectie van de gloeilampen die wij aanbieden, hebben wij - overeenkomstig de destijds door ons geformuleerde voorwaarden - gekozen voor lampen die 1) de eigenschappen van de gloeilamp zo dicht mogelijk benaderen, 2) dimbaar zijn en 3) niet duur zijn. Maar we moeten twee scheutjes water bij de wijn doen: Wat de dimbaarheid betreft, zijn er compromissen; door het lage stroomverbruik is dit alleen volledig gegarandeerd in combinatie met nieuwere dimmers of LED-dimmers (een tabel met compatibele dimmers vindt u in het desbetreffende artikel).
En: de lampen worden allemaal in China geproduceerd, wat niet verwonderlijk is aangezien de ontwikkeling ervan in handen was van Taiwanese en Chinese bedrijven en de essentiële octrooien daar in handen zijn.
