Onze tuinen zijn plaatsen van verbinding met de natuur, getemd - en ongetemd. Het zijn ware oases die een grote verscheidenheid aan zintuiglijke indrukken bieden: de kleuren en geuren van de bloeiende planten, de geluiden van tjilpende vogels, zoemende insecten en ritselende bodembewoners, de gelaagde aroma's van vruchten die we zelf hebben geoogst, die we in contemplatieve bezetting of met krachtsinspanning hebben geteeld, de texturen van de grond die we bewerken. Alleen al het kijken naar het groen brengt de menselijke geest tot rust en laat ons diep ademhalen. Zelfs het kijken naar het plantje dat we zelf hebben gekweekt vervult ons met een onverwachte tevredenheid. Het lijkt paradoxaal en toch is het waar: terwijl het leven om ons heen barst van energie en passie, vinden we in de tuin rust en ontspanning.

Om dit alles ten volle te kunnen genieten en waarnemen, hebben we licht nodig - het gezichtsvermogen wordt beschouwd als een van de belangrijkste zintuigen voor bewuste waarneming. Het belangrijkste zintuig voor lichtwaarneming is ons oog, een van die verbazingwekkende Wunderwerke van de natuur, met een gelaagde en complexe structuur. Wanneer lichtstralen het netvlies (de binnenste huid van het oog) raken, worden de zenuwcellen daar geprikkeld, de zogenaamde fotoreceptoren. Het menselijk netvlies telt 400.000 van deze zintuiglijke cellen per vierkante millimeter: ongeveer 120 miljoen staafjes, die verantwoordelijk zijn voor het zien van licht en donker, en ongeveer 6 miljoen kegeltjes, die kleurwaarneming mogelijk maken. Gestimuleerd door de lichtgolven sturen zij hun neuronale impulsen via de oogzenuw naar de hersenen. Strikt genomen zien wij met de visuele cortex (de visuele schors) van onze hersenen, die de lichtprikkels die haar worden toegevoerd in eerste instantie samenvoegt tot een beeld, dat wil zeggen tot een bewuste waarneming. Nu schijnt de zon - onze eerste en belangrijkste bron van licht en energie - niet altijd. Het is nacht, het is bewolkt en regenachtig, we zitten in een gebouw. "Meer licht" is dan een diepgewortelde behoefte voor ons. Daarom hielpen onze voorouders zichzelf al in hun grotten door kunstmatige lichtbronnen te ontwikkelen. In de grot van La Mouthe, gelegen in de vallei van de Vézère in het zuidwesten van Frankrijk, vonden archeologen kleine stenen die opzettelijk waren uitgehold. Er zijn aanwijzingen dat ongeveer 20.000 jaar geleden in deze stenen vet werd verbrand met behulp van lonten van mos en haar, en de vlam werd gebruikt als lichtbron. Wij kunnen dit vandaag de dag nog steeds - en zelfs beter. Dus wat ligt meer voor de hand dan de unieke recreatieruimte van de tuin zodanig te verlichten en in te richten dat we deze ook na zonsondergang met al onze zintuigen kunnen beleven. En de meest originele vorm van verlichting is nog steeds: vuur.

De vuurschaal op het terras of de tuinhaard op het gazon: Een van die lichte, diep contemplatieve momenten in de tuin is het kijken in het vuur. Het gebeurde ongeveer een miljoen jaar geleden dat de mens erin slaagde de elementaire kracht van het vuur te temmen - een beslissende stap in de menselijke evolutie die onvoorziene gevolgen zou hebben. Het getemde vuur vormde niet alleen het verwarmingscentrum van een camping, later van huis, erf en woning, waaromheen de leden van de groep, het gezin, zich verzamelden. Het bood niet alleen doeltreffende bescherming tegen roofdieren die in de duisternis opdoken. Het maakte veeleer een revolutionaire vorm van voedselbereiding mogelijk die zowel de lichamelijke als de geestelijke ontwikkeling van de mens bevorderde. Want door koken, braden en bakken boven het vuur kon de energiebron van vlees efficiënter worden afgebroken en het voedsel gemakkelijker worden verteerd. De menselijke fysiologie investeerde de energie die tijdens de spijsvertering werd uitgespaard in het orgaan dat de meeste energie verbruikt: de hersenen. Misschien is het vanwege deze evolutionaire betekenis dat vuur vandaag de dag nog steeds zo'n fascinatie voor ons heeft. Verzamel mensen rond het knisperende vuur in de stalen ton, waarin de houtblokken knetteren en waaruit af en toe een regen van vonken opstijgt - iedereen zal zich als magisch aangetrokken naar het flikkerende schouwspel wenden. De stemmen worden stiller, de rust en sereniteit keren terug, de ogen zijn peinzend op de vlammen gericht: "Bij het vuur voelt de mens zich nooit alleen. De vlam kan gezelschap bieden - daarin ligt de oerverbinding tussen vlam en ziel," vond de cultuurfilosoof Oswald Spengler. Bij het vuur voelt de mens zich geborgen in ruimte en tijd.

Het hoeft natuurlijk niet per se een open vuur te zijn. Met de verworvenheden van de moderne tijd, namelijk met elektrisch licht, kunnen we ook in de tuin sfeervolle visuele accenten aanbrengen - en daarbij speelt functionaliteit een even belangrijke rol als esthetiek. Als u paden en trappen in uw tuin wilt verlichten, zodat u 's nachts niet in het kreupelhout verdwaalt of over de slakkenjagende egel struikelt, kunt u buiten- en grondarmaturen met een hogere lichtintensiteit gebruiken. Gemaakt van duurzaam materiaal en met een passende IP-classificatie zijn deze armaturen bestand tegen de elementen. En met indirecte verlichting kunt u een aangenaam onopvallend effect bereiken in de tuin als natuurlijke ruimte, vooral omdat u erop moet letten dat u geen onnodige "lichtsmog" veroorzaakt. Nachtelijke "lichtvervuiling" is een probleem dat serieus moet worden genomen, niet alleen omdat het continue vuur van de mens - zelfs waargenomen vanuit de ruimte - een onnatuurlijke zee van licht opvoert. Onze neiging om van de nacht dag te maken verstoort het natuurlijke bioritme van alle levende wezens. Trekvogels en nachtelijke insecten verliezen hun oriëntatievermogen, merels en roodborstjes tjilpen om één uur 's nachts - zelfs ons eigen slaapritme wordt uit balans gebracht. Het is veel beter om op dezelfde golflengte als de natuur te zitten als u uw functioneel gerichte armaturen niet direct naast de nestkast of het egelhuis installeert en ze bovendien uitrust met een bewegingsmelder of een timer. Op die manier bespaart u energie en heeft u licht wanneer het echt nodig is. U kunt uw tuin nog discreter, maar des te sfeervoller verlichten met de zachte gloed van "oer" haarden en armaturen. Een lichtketting die langs het terras of de tuinmuur is gewikkeld, zet sfeervolle accenten, net als lantaarns, paraffinelampen of een vuurschaal waarvan de vlammen dat fascinerende spel van licht en schaduw werpen.

Uw lichteilanden worden uw favoriete hoekje met meubilair dat u net zo harmonieus omringt als het licht in uw tuin. Leun comfortabel achterover op de gebogen tuinbank, met een happy hour drankje op de tuintafel gemaakt van lokaal hout, ernaast een barbecue waarop de avondmaaltijd staat te sissen, een wollen deken om uw schouders gegooid om de avondkou weg te houden: Met zulke goede dingen creëert u rustgevende observatieposten in uw tuin, waar u aan het eind van een drukke dag met volle teugen kunt genieten van alle kleuren, geluiden en geuren van zowel de getemde als de ongetemde natuur om u heen - en waar u uw eigen, met de hand geplante planten daadwerkelijk kunt zien bloeien en bloeien.