Niewsbrief

Geneeskrachtige planten A|B|C

Berk (Betula spec.)

Berk (Betula spec.)Berk (Betula spec.)

Er zijn ongeveer 100 berkensoorten in de gematigde klimaatzone van het noordelijk halfrond, farmaceutisch worden Moorberk (Betula pubescens) en Hangende berk (Betula pendula) gebruikt. Beide hebben een typische wit-zwarte schors als ze jong zijn en zijn lichthongerige werfkunstenaars. De ene is echter geschikt voor bijzonder natte plaatsen, de andere voor zeer droge. Hun kleine, ruitvormige bladeren met hun opvallend fris, lichtgroen zijn perfecte voorbodes van de lente.

Oorsprong van de berk

Na de laatste ijstijd behoorden de berken tot de eerste bomen die de van het ijs bevrijde gebieden heroverden, en ook nu nog zijn zij pioniers in het koloniseren van in onbruik geraakte fabrieksterreinen, bouwputten en spoorlijnen. Vooral in Scandinavische en Oosteuropese landen worden, wanneer de berken in het voorjaar uit hun winterslaap ontwaken, hun stammen en takken tot een diepte van 2 tot 5 cm doorboord en wordt het uittredende water opgevangen. Een grote berk kan tot 10 liter berkensap per dag en 200 liter per seizoen opleveren. Als matiger hoeveelheden worden genomen en het gat weer wordt gedicht met boenwas, blijft de berk gezond.

Ingrediënten

Berkenbladeren bevatten ongeveer drie procent flavonoïden, die de stofwisseling, maar vooral de nierfunctie stimuleren en daardoor een sterk diuretisch effect hebben. Etherische oliën en tannines hebben een antibacteriële werking. De combinatie van beide eigenschappen maakt berkenbladeren tot de perfecte remedie tegen ziekten van de urinewegen. Het berkenwater (= berkensap) dat uit stammen en takken wordt getapt, wordt ook gebruikt; het wordt beschouwd als ontstekingsremmend en ontgiftend. Omdat het veel vitaminen en mineralen bevat, alsmede de xylitol die bekend staat als berkensuiker, is de smaak licht zoet.

Gebruik van de berk

Berken theeBerken thee
  • Berkenbladeren en -knoppen worden gebruikt als thee tegen nier- en blaasinfecties en ter voorkoming van nierstenen. Omdat een verhoogde nieractiviteit ook leidt tot een verhoogde uitscheiding van gifstoffen, verbeteren extracten van berkenbladeren het uiterlijk van de huid.
  • Het bloedsomloopbevorderende effect van de bladeren verlicht de symptomen van aandoeningen van het bewegingsapparaat, waaronder jicht en reuma.
  • Berkenwater kan uitwendig worden gebruikt als tonicum voor de hoofdhuid of rechtstreeks worden gedronken. Als haargroei- en antiroosmiddel is berkensap te vinden in veel haartonics; in deze vorm van toepassing zorgt het ook voor glanzend haar.
Hint
Hier moet je op letten als je berkenwater gebruikt.

Berkenwater kan puur als drank worden gedronken. De xylitol die het bevat, heeft echter een toxisch effect op sommige huisdieren, waaronder honden.

Andere onderwerpen

Bergamot (Citrus bergamia)Bergamot (Citrus bergamia)

De altijdgroene bergamot is in de 16e eeuw ontstaan als een kruising tussen de bittere sinaasappel en de citroen. De boom, die tot vier meter hoog kan worden, bloeit slechts één keer per jaar - in tegenstelling tot andere citrusplanten. De vruchten zijn citroengeel wanneer ze rijp zijn, ongeveer zo groot als tennisballen en hebben een bijzonder dikke schil. Deze vruchtenschillen maken de bergamot zo gewild: de waardevolle bergamotolie wordt er door koude persing uit gewonnen - ook wel "groen goud" genoemd.

Ontdek nu
Carnaubapalm (Copernicia prunifera)Carnaubapalm (Copernicia prunifera)

De carnaubapalm kan tot 15 meter hoog worden. Als aanpassing aan de droge seizoenen scheiden de ongeveer twee meter lange waaierbladeren aan de boven- en onderzijde fijne wasschilfers af, die hen beschermen tegen te veel waterverdamping. Gedurende 100 jaar was deze was een belangrijk exportproduct van Brazilië, maar vanaf het midden van de 20e eeuw werd hij bijna verdrongen door synthetische, op aardolie gebaseerde vervangingsmiddelen. Tegenwoordig wordt de hernieuwbare grondstof weer herdacht en op allerlei manieren gebruikt.

Ontdek nu
Kamille (Matricaria recutita)Kamille (Matricaria recutita)

Kamille groeit al sinds de late steentijd als culturele begeleider in de buurt van nederzettingen, bijvoorbeeld langs de randen van akkers en op braakliggende grond. Al vroeg vond het ook een plaats in de tuinen van boerderijen en kloosters als een van de belangrijkste geneeskrachtige kruiden. De gehele plant verspreidt de typische kamillegeur, de bladeren zijn veelvinnig en veerachtig van uiterlijk. Van mei tot september verschijnen de bloemen met een witte corona en een geel hart dat steeds boller wordt naarmate de bloeiperiode vordert.

Ontdek nu